НОРБЛИН, 5 акций по 500 злотых.

NORBLIN, Bracia Buch i T.Werner,  akcja zbiorowa na 5 akcji po 100 zł., na 500 zł.

Stan dość dobry, plama, zgięcia. Kupony i talon.

W momencie założenia spółki kapitał akcyjny wynosił 1 500 000 rubli. Podzielony był na 1 500 akcji imiennych  po 1 000 rubli  (nieznane).

Po zmianie waluty z rubli na marki polskie kapitał spółki  w roku 1917 wynosił  3 240 000 marek polskich. Był on stopniowo podwyższany poprzez następne emisje akcji do wysokości 2 400 000 000 marek polskich, podzielonych na 4 800 000  akcji po 500 marek polskich każda, drogą przeszacowania spółki wartości nieruchomego majątku. Niektóre emisje były emitowane w celu kalkulacyjnym tzn. stosowano  nieodpłatne prawo poboru, a niektóre w celu rzeczywistego zebrania środków finansowych.

Akcje „Fabryk Metalowych pod Firmą Norblin, B - cia Buch i  T. Werner” zostały wprowadzone na giełdę papierów wartościowych w roku 1923.

W roku 1926 kapitał akcyjny został przewalutowany w złotych i wynosił 5 000 000 złotych. Podzielony został na 50 000 akcji po 100 złotych każda. Akcjonariuszom wydawano za każde 96 akcji po 500 marek polskich jedną akcję po 100 złotych wartości nominalnej ( I emisja akcji złotowych ).

W roku 1928 dokonano przerachowania bilansu spółki i uchwalono nadwyżkę  z przerachowania, która wynosiła ogółem 4 219 002,01 złotych, z czego  2 500 000 złotych przeniesiono do kapitału akcyjnego. W ten sposób został on powiększony do 7 500 000 złotych. Akcjonariuszom wydano nieodpłatnie za każde dwie akcje złotowe I emisji po jednej akcji II emisji złotowej . Akcje I i II emisji wymieniane były na akcje nowej emisji. Kapitał w wysokości 7 500 000  złotych był ważny do okresu rozpoczęcia II  wojny światowej.

Akcje I - szej emisji złotowej, gdy  kapitał zakładowy wynosił  5 000 000 złotych oraz akcje II - ej emisji złotowej,  kapitał  akcyjny wynosił  7 500 000  złotych wymieniane były od roku 1936 na akcje nowego typu z kuponami dywidendowymi do lat 1944/45.

Spółka powstała w roku 1893 pod firmą  Towarzystwo Akcyjne Metalowych Fabryk Norblin, B - cia Buch i T. Werner.  Statut spółki był zmieniany cztery razy, zanim został ostatecznie zatwierdzony.

Po raz pierwszy został zatwierdzony przez władze rosyjskie w dniu 31.03.1893. W 1921 roku statut spółki został częściowo zmieniony i częściowo uzupełniony przez władze polskie. W owym czasie spółka przyjęła nazwę „ Spółka Akcyjna Fabryk Metalowych pod firmą Norblin, B - cia Buch i T. Werner".  Na mocy uchwały walnego zgromadzenia statut spółki został całkowicie zmieniony i w pełnym nowym brzmieniu zatwierdzony w roku 1926 roku. Po raz czwarty i ostatni zmiany w statucie  spółki zostały zatwierdzone w roku 1930.

Dywidenda w latach 1924 / 25 wynosiła 15 % , w latach 1926 / 27 - 16 % ,    w latach 1934 / 35 - 3,5 % , za lata 1935 / 36 - 5 %, natomiast 6,5 % wynosiła w latach 1936 / 37. Wielkość dywidendy nie była podawana pod koniec każdego roku, ale mniej więcej w połowie roku. Powodem tego był fakt, że spółka posiadała swój własny kalendarz, w którym rok operacyjny zaczynał się 01.07, a kończył 30.06.

Spółka powstała w wyniku połączenia trzech zakładów produkcyjnych. Najstarsza była firma założona przez Braci Buch. Zakład zajmował się produkcją guzików na potrzeby wojska, oraz medali ozdobnych. Drugą firmą był zakład jubilerski Karola Malcza, który w późniejszym czasie przejął Teodor Werner. Wreszcie trzecim był zakład Norblina.  Wincenty Konstanty Norblin prowadził w Warszawie warsztat brązowniczy, założony w 1809 r. na Starym Mieście,  który zajmował się wyrobem metali, przeważnie posrebrzanych, ozdób uprzęży końskiej, powozów, zbroi itp.  W latach 1823 - 29 wykonano popiersie A. Czartoryskiego i odlew posągu Mikołaja Kopernika.

W 1864 roku córka Norblina poślubiła Teodora Wernera. Natomiast sam Norblin sprzedał fabrykę swojemu synowi Ludwikowi Norblinowi. Spowinowaceni Teodor Werner i Ludwik Norblin rozpoczęli współpracę poprzez połączenie swoich zakładów. Nowopowstała firma działała pod nazwą   „Norblin i Ska "

Zajmowali się produkcją złotniczo- platerowniczą oraz wyrobami za srebra. W posiadanie firmy w roku 1882 dostała się wytwórnia platerów, należąca do Braci Buch, a także dysponowali całą siecią ich sklepów, które znajdowały się na terenie Królestwa Polskiego oraz Rosji. Firma „Norblin i Ska” nabyła również wyłączność na produkcję platerów. Bracia Buch zachowali jedynie petersburską fabrykę guzików.  W 1893 roku została założona spółka akcyjna pod nazwą Towarzystwo Akcyjne Fabryk Metalowych p.f. Norblin  B - cia Buch i T. Werner .

Spółka znajdowała się w Warszawie przy ul. Żelaznej 49/51/53. Założycielami spółki byli; Ludwik Norblin, Teodor Werner, Karol i Aleksander Temlerowie, Kazimierz Szwede i Adam Norblin.

W 1910 roku firma prowadziła sklepy w ; Warszawie, Petersburgu, Łodzi, Moskwie, Odessie, Rydze, Mińsku, Kijowie, Charkowie, Tyflisie, Samarze, Wilnie, Jelizawetgrodzie. Ponadto posiadała swoje przedstawicielstwa handlowe.

Asortyment produkcji obok posrebrzanych i pozłacanych wyrobów obejmowal również  drut mosiężny, miedziany i srebrny, rury miedziane i mosiężne ciągnione bez szwu (przewa-żnie na potrzeby Ministerstwa Komunikacji,  cukrownictwa, gorzelnictwa oraz budowy okrętów).

Za wysoką jakość swoich wyrobów fabryka uzyskała szereg odznaczeń ; 1841r. - złoty medal na wystawie w Petersburgu, 1849 r. - złoty medal na wystawie w Petersburgu, 1870 r. - srebrny medal na wszechrosyjskiej wystawie w Petersburgu, 1872 r. - złoty medal od cesarskiego Towarzystwa Miłośników Przyrodoznastwa, Antropologii i Etnografii, 1872 r. - złoty medal na Przemyslowo - Artystycznej Wystawie w Moskwie, 1883 r. - srebrny medal na Wystawie Rzemiosła m. Rygi, 1887 r. - srebrny medal na wystawie rolno - spożywczej w Krakowie, 1890 r. dyplom honorowy na międzynarodowej wystawie w Paryżu. 1896 r. - odznaka godła państwowego na wszechrosyjskiej wystawie w Nowogrodzie, 1897 r. - Złoty meal na wystawie Towarzystwa Rolnictwa i Przemysłu w Kijowie, 1898 r. - złoty medal na wystawie Przemyslu, Sztuki, Chałupnictwa w Petersburgu, 1903 - 1904 - dyplom uznania na I Międzynarodowej Artystyczno - Przemysłowej Wystawie w Petersburgu.

Po pierwszej wojnie światowej zakład rozbudował znacznie swe działy produkcyjne. Wyposażone zostały dodatkowo w szybkobieżną walcownię drutów, prasę hydrauliczną do produkcji rur i prętów, indukcyjne piece elektryczne. Został uruchomiony dział amunicji karabinowej. Zorganizowano trzy laboratoria: chemiczne, mechaniczne i metalograficzne.

Została również rozszerzona produkcja. Dodatkowo zaczęto produkować drut i kable miedziane na przewody elektryczne, paski i taśmy mosiężne i miedziane, części amunicji karabinowej, pierścienie miedziane do pocisków artyleryjskich, krążki mosiężne do wyrobu łusek armatnich, krążki brązowe do bicia monet.

W roku 1939 zakłady zostały częściowo zniszczone przez bomby zapalające. Po wkroczeniu wojsk niemieckich władze okupacyjne nakazały rozbiórkę na złom niektórych maszyn.

Po wojnie fabryka była zniszczona w bardzo dużym stopniu, a koszt odbudowy zbyt wysoki i prawie niemożliwy do pokrycia przez właścicieli zakładu. Jednak dzięki pomocy i wsparciu finansowym ze strony Banku Gospodarstwa Krajowego odbudowa fabryki została przeprowadzona i zakończona około roku 1946.

Od 1945 upaństwowiona, rewindykowano część urządzeń, narzędzi i stali szlachetnej. Uzyskano przydział miedzi, drutu krzemobrązowego i kredyt w wysokości 1,08 mln. zł. W lutym 1946 uruchomiono pierwszą produkcję rur i prętów dla kolei. W styczniu 1947 włączono do walcowni Rafinerię Metali na Żeraniu, w 1950 Walcownię Folii Aluminiowych  i dokonano modernizacji urządzeń, rozszerzono produkcję o dalsze asortymenty wyrobów walcowanych ze stali szlachetnych i ich stopów . W dniu 16.02.1959 wstrzymano dalszą rozbudowę walcowni. Zatrudnienie 830 pracowników.  W latach 1973-75 przeniesiona do nowych pomieszczeń za Hutą Warszawa.

Obecnie zakłady znajdują się przy ul. Palisadowej w Warszawie pod nazwą przypominającą pierwotną nazwę spółki  -  „Norblin” S.A.